رییس کانون وکلای دادگستری مرکز گفت: هرچند علم سیاست با تعیین اهدافی مسیر مشخصی را ترسیم می‌کند، اما سازوکارها و ابزار، تابع قواعد علم حقوق بوده و به همین دلیل گفتمان‌های سیاسی بین جوامع هم در چارچوب علم حقوق انجام می‌شود.
علی نجفی‌توانا ، در پاسخ به سئوالی پیرامون صدور رای از سوی دادگاه بلژیک به نفع ایران در یک مبارزه حقوقی و نقش گفتمان حقوقی در استیفای حقوق ملت، اظهار کرد: در جهان امروز به ظاهر علم سیاست و تجربه سیاسی و در یک کلام مدیریت سیاسی بسترساز اعمال روش‌های کشورداری و تعامل با جهان و کشورهای دیگر تلقی می‌شود، اما واقعیت این است که این علم تابعی از قواعد و ضوابط داخلی و بین‌المللی است که در چارچوب علم حقوق قابل تبیین و تشخیص است.
وی ادامه داد: علم حقوق معمولا روابط کشورها را بر اساس منابع مشترک و اصل عدم دخالت در امور داخلی یکدیگر و در چارچوب منافع دوجانبه قابل اعمال و اجرا می‌داند. این پارامترها خود تابع قیود ضوابطی است که در اسناد منعقده بین دو کشور یا به صورت منطقه‌ای یا بین‌المللی، تنظیم، تصویب و امضا می‌شود.
رییس کانون وکلای دادگستری مرکز خاطرنشان کرد: بنابراین هرچند علم سیاست با تعیین اهدافی مسیر مشخصی را ترسیم می‌کند، اما سازوکارها و ابزار، تابع قواعد علم حقوق بوده و به همین دلیل گفتمان‌های سیاسی بین جوامع هم در چارچوب علم حقوق انجام می‌شود و هم نتایج ناشی از آن در قالب فصول حقوقی جان می‌گیرد و تجلی خارجی پیدا می‌کند.
این حقوقدان تصریح کرد: هم در ابتدا و هم در انتها، چارچوب های حقوقی است که تعیین کننده است. اصولا نتیجه تمام گفتمان‌های سیاسی حول محور قواعد حقوقی است، به همین دلیل در قدیم‌الایام اکثر کشورها برای حل و فصل اختلافات تا تعمیق روابط سعی در برقراری ارتباط و گفتمان داشته و اگر در این مسیر موفق نمی‌شدند کار به منازعه و جنگ کشیده می‌شد و در نهایت نیز نتایج حاصله از زور بازو چه از باب غلبه و چه از باب تفاهم به صورت تفاهم و قرارداد حقوقی خاتمه می‌یافت.
نجفی‌توانا افزود: البته اکثر جوامع به ویژه در خصوص اختلافات ارزی و اقتصادی و حتی عقیدتی در صورت داشتن یک رویکرد منطقی از گفتمان به جای برخوردها و کشمکش‌های تسلیحاتی استفاده می‌کنند. تاریخ کشور ما نیز حکایت‌های فراوانی از این جنس در اختلافات با کشورهای همسایه و غیره را داشته است. در مواردی که با هوشمندی ما با مشکلات مربوط به روابط خارجی برخورد کرده‌ایم و فرصت سوزی و آرمان‌گرایی نکرده‌ایم و آرمان‌های سیاسی را به جای عینیت‌های ملموس سرلوحه اقدامات قرار نداده‌ایم بیشتر مصالح و منافع کشور ما تامین شده است.
وی بیان کرد: برخورد هوشمندانه ما با مشکلات نتایجش بسیار بهتر بوده تا در مواردی که سوء تفاهمات فی مابین منجر به درگیری‌ها، برخوردها و قطع روابط دیپلماتیک شده است که در موارد اخیر معمولا هزینه‌های بیشتری به کشور تحمیل شده است.
رییس کانون وکلای دادگستری مرکز با بیان اینکه رفتار دولتمردان ما با کشورهای همسایه و دنیا درخصوص اختلافات بهترین بستر ارزیابی و مقایسه خواهد بود، گفت: گاهی چند نشست سران یا نمایندگان سیاسی کشورها توانسته است از بروز معضلات و مشکلات پیچیده در آینده جلوگیری کند و در مواقعی اصرار بر مواضع مورد اختلاف موجب فرصت‌سوزی و از دست دادن منافع در مسائل مهم سیاسی و اقتصادی شده است.
این وکیل دادگستری بیان کرد: خوشبختانه بهترین دلیل برای اثبات این ادعا گفته‌های آقای روحانی در خصوص آثار نفیس، قدیمی و عتیقه ایرانی است که برای بازگرداندن آن از طریق دیپلماتیک و بحث‌های مبتنی بر اصول حقوقی و اثبات این مطلب که این اشیاء متعلق به ایران و بخشی از تاریخ و جزء مایملک کشور ما تلقی می‌شود شده است که در نهایت با پذیرش این استدلال حقوقی این کشور اروپایی حاضر به اعاده این اشیاء به ایران شد.
نجفی‌توانا با بیان اینکه امروزه بدون استفاده از علم حقوق در هیچ یک از روابط خارجی امکان توفیق وجود نخواهد داشت، گفت: علم حقوق حتی در گفتمان‌های سیاسی نیز تعیین کننده است. مشکلات کشور ما با کشورهای همسایه و برخی کشورهای اروپایی و آمریکایی و حتی آسیایی البته با حفظ اصول و تاکید بر منافع به حق می‌تواند در چارچوب منافع طرفین و طبق ضوابط بین‌المللی، سیاسی، حقوقی و قواعد حاکم بر روابط مرتفع و یا به حداقل برسد.
وی افزود: به عنوان مثال بحث اختلافات ناشی از مسائل هسته‌ای است که در نهایت با انجام مذاکرات پیچیده کشورهای غربی با تاکید به حقوق حقه ملت ایران برای دارا بودن حق استفاده از انرژی هسته‌ای با تعدیل تحریم آمادگی پیدا می‌کند که در چارچوب قواعد حقوقی باقی مانده و مشکلات و چالش‌ها را حل و فصل کند. به طور طبیعی توانمندی مردان سیاسی ما در این مذاکرات، احاطه آن‌ها به قواعد و اصول حقوقی و ذکاوت سیاسی می‌تواند در تحصیل امتیاز به نفع مردم و کشور موثر باشد.
این حقوقدان اظهار کرد: در خصوص منابع ملی باید بیاموزیم نگاه جناحی را دخالت ندهیم. بر آرمان‌گرایی و آرمان‌خواهی تمرکز نکنیم. واقعیت‌های تاریخی را مدنظر قرار داده و هزینه‌های غیرمنطقی در رابطه با لجبازی‌های سیاسی یا سیاست لجبازی مآبانه را به کشور و مردم تحمیل نکنیم.
وی ادامه داد: فراموش نکنیم دنیای امروز این واقعیت را پذیرفته است که به جای جنگ‌های سنتی و کلاسیک بیشتر به جنگ‌های نرم در قالب فرهنگ و اقتصاد روی بیاورد و نمایندگان کشورها در مذاکرات جهانی با اشراف به ظرایف علم حقوق و سیاست باید به گونه‌ای اصل مذاکرات را در تصرف داشته باشند که به جای مغلوب شدن از منافع کشور دفاع کنند.
رییس کانون وکلای دادگستری مرکز تصریح کرد: یک اصل مهم سیاسی را همیشه به یاد داشته باشیم که با میزان کمیت مذاکرات را با نتیجه برد- برد خاتمه دهیم. طبیعتا میزان و معدل برد بستگی به توانمندی ما به مذاکرات دارد بنابراین باید گفت علم حقوق مغذی راهبردی علم سیاست است.
